پرسش :

لطفا این حدیث را شرح دهید. حضرت زهرا (علیها السّلام) درباره ی کتاب خدا فرمود: قائِداً اِلَی الرِّضوانِ اتّباعُهُ، مُؤَدٍّ إلَی النَّجاةِ إستماعُهُ؛ (خداوند، قرآنی را نازل فرمود که) پیروی از آن، به رضای الهی می رساند و گوش سپردن به آن، نجات می بخشد. (1)

پاسخ :
شرح حدیث:
گاهی راه هست، ولی رونده نیست.
گاهی راهنما هست، ولی رهپو نیست.
گاهی درمان وجود دارد، اما بیمار در پی درمان بر نمی آید!
از اوصاف قرآن کریم که در آیات شریفه آمده، «نور»، «ذکر»، «هُدی»، «بیان» و... است. خاصیت کلام الهی، روشنگری و راهنمایی است. اما کسانی هدایت می شوند که آن را به عنوان «هادی» بپذیرند و به عنوان «امام» و «قائد» بشناسند و تبعیّت کنند.
کامل ترین نسخه ی طبیب ماهر، اگر مورد عمل قرار نگیرد، بیماری از بین نمی رود و بهترین قانون و برنامه اگر عملی و اجرایی نشود، ثمری ندارد.
قرآن کریم، هم برنامه و قانون است، هم شفا و درمان است، هم یادآور و هدایتگر است، هم پیشوا و راهنماست.
ولی تا به آن عمل نشود، انسان را به به بهشت نمی رساند و تا مورد تبعیّت قرار نگیرد، رضوان را برای بشر فراهم نمی کند و تا به این سروش آسمانی گوش جان سپرده نشود، «نجات» نمی دهد.
قرآن را هم باید خواند، هم باید فهمید، هم باید عمل کرد.
در کلام حضرت فاطمه (علیها السّلام ) روی دو عنصر «استماع» و «اتّباع» تأکید شده است، هم گوش دادن به سخن حق تعالی، هم پیروی کردن از آن.
پی نوشت:
1. الاحتجاج طبرسی، ج 1، ص 134
منبع: حکمت های فاطمی (ترجمه و توضیح چهل حدیث از حضرت فاطمه علیها السّلام) ، جواد محدثی، انتشارات آستان قدس رضوی، چاپ سوم (1390)